Het campusgebouw voor Booking.com vormde de laatste kavel in de ontwikkeling van het Oosterdokseilandgebied. De bebouwing op alle andere kavels was al gereed op het moment dat het ontwerptraject voor Booking van start ging. In het masterplan voor het Oosterdokseiland dat bij het begin van de ontwikkeling van het complete gebied werd vastgesteld, was bepaald dat onder alle bebouwing een tweelaagse kelder moest komen.
Om de realisatie van die kelder mogelijk te maken, is bij het begin van de ontwikkeling van het gebied een damwand rondom het volledige Oosterdokseiland aangebracht. Op de overgang tussen de verschillende kavels zijn compartimenteringswanden aangebracht. Hierdoor was er een bouwput beschikbaar afgestemd op de afmeting van de kelder van Booking.com. Om opbarsten van de bouwput te voorkomen is een spanningsbemaling toegepast.
De op die manier beschikbare bouwput was alles behalve een maagdelijk lege bouwput. Allereerst moest rekening gehouden worden met een stukje historie: op deze locatie stond ooit het Stationspostgebouw. Praktische consequentie daarvan was dat bij het ontwerp van de paalfundering rekening gehouden moest worden met de aanwezigheid van ca. 1200 heipalen die in de ondergrond waren achtergebleven. Een dergelijke belemmering is niet ongebruikelijk bij het realiseren van nieuwbouw op een plek waar ooit al een gebouw heeft gestaan.
De tweede beperking was veel complexer. Onder het noordelijke deel van de kavel van Booking.com werd in de eerste fase van het masterplan een kelderdeel gemaakt, waarin de energietoevoer naar alle gebouwen van het Oosterdokseiland is ondergebracht. Het is altijd de bedoeling geweest om de nieuwbouw van de laatste kavel hierop af te steunen. De constructie van deze kelder en de toegepaste funderingspalen waren afgestemd op het toenmalige ontwerp van het toekomstige gebouw.
Maar niets is zo veranderlijk als een gebouwontwerp. Tien jaar later lijkt het definitieve ontwerp van Booking.com in niets op het oorspronkelijke ontwerp, waarop dit kelderdeel en de fundering waren gebaseerd. Grote kolomlasten van het nieuwe ontwerp grijpen op andere plaatsen aan, waardoor uitgebreide versterkingen in de vorm van verdiepingshoge wanden in de reeds aanwezige kelder nodig waren. Deze waren nodig om de nieuwe belastingen te kunnen afdragen naar posities waar voldoende paaldraagvermogen aanwezig is.
In het resterende gedeelte waar nog geen kelder aanwezig was, is een nieuwe fundering gerealiseerd. De fundering van Booking.com wordt in dat gebied ondersteund door een combinatie van nieuwe en bestaande palen.
Bij het beoordelen van de bouwaanvraag gaf Bouw- en Woningtoezicht aan dat de Circulaire Bouwlawaai 2010 zou worden gehandhaafd. Deze was inmiddels onderdeel geworden van het Bouwbesluit. Het integraal toepassen van geheide prefab palen, zoals dat is gedaan bij alle eerdere bouwactiviteiten op het Oosterdokseiland, was binnen deze nieuwe kaders met strengere geluids- en trillingseisen uitgesloten. De geluidsgevoelige bestemmingen waren niet alleen de omliggende woningen, maar vooral ook het Conservatorium.
Omdat alternatieve paaltypen veel duurder zijn, liet de opdrachtgever (op ons advies) heiproeven uitvoeren. Het doel was om zoveel mogelijk geheide palen toe te passen. Dat had ook een technische noodzaak; immers op meerdere plekken moesten oude en nieuwe palen constructief ‘samenwerken’, waarbij het dan wenselijk was dat alle palen een vergelijkbaar last/zakking-gedrag vertoonden. Deze heiproeven zijn begeleid door Cauberg Huygen. Er zijn twaalf proefpalen geheid, waarbij het daarbij optredende geluid en trillingen zijn gemeten. Uit de testresultaten bleek dat trillingen nergens tot problemen zouden leiden. Voor geluid was dit niet het geval. Daarom is een deel van de geheide palen vervangen door schroevend op diepte gebrachte Tubex-palen boorpalen.
Om de oplevering te versnellen en overlast te beperken, werd al in de kerstvakantie (2018) van het Conservatorium gestart met het heiwerk, nog voordat het plan volledig was uitgewerkt. Uiteindelijk zijn onder de nieuwe kelderconstructie in totaal 1.194 palen aangebracht. Dit omvatte 543 geheide palen (vierkant 450 mm), 155 geheide achtkantige palen (Octicon 430) en 496 geboorde palen (Tubex Ø 457/670). Het inheiniveau van de palen varieert van 19,5 tot 22,0 m –NAP. Voor alle paaltypen bedraagt de opneembare drukbelasting 2.100 kN en de opneembare trekbelasting 350 kN. Ondanks de aanwezigheid van 1.210 oude palen van het oude Stationspostgebouw, waar tussendoor moest worden geheid, zijn uiteindelijk slechts acht palen gebroken.
Ondanks de complexe uitdagingen, is op deze paalfundering (combinatie van bestaand en nieuw) nu een tweelaagse kelder en het bijzondere campusgebouw van Booking.com gerealiseerd. Door slimme engineering en nauwe samenwerking kon het heiwerk zorgvuldig worden uitgevoerd, met minimale impact op de omgeving. Het resultaat is een iconisch gebouw dat perfect aansluit op de dynamische ontwikkeling van het Oosterdokseiland.
Architect \ UNStudio Amsterdam
Installaties \ Techniplan Adviseurs BV
Constructies \ Aronsohn Constructies
Bouwfysica/brandveiligheid \ DPA / Cauberg Huygen
Werkzaamheden Aronsohn:
Constructieve ontwerp, bestek- en detailtekeningen, alsmede de constructieve berekeningen
